Edukacja oparta na domu i rodzinie obejmuje:
1. zobowiązanie ze strony rodziców do wychowania i wykształcenia swoich dzieci,
2. naukę, dla której dom rodzinny stanowi główną bazę i zaplecze, i która odbywa się pod nadzorem rodziców,
3. plan nauczania, który łatwo daje się dostosować do sytuacji i potrzeb,
4. nauczanie w domowym środowisku zamiast w instytucjonalnej klasie,
5. udział rodziny w życiu lokalnej wspólnoty,
6. korzystanie z ogólnodostępnych pomocy dydaktycznych.
www.sobieski.org.pl ("Historia, rozwój i filozofia edukacji domowej" str. 19)
Prof. Brian D. Ray
Czym jest edukacja domowa?
Prof. Marek E. Budajczak
Co to jest Edukacja Domowa?
Edukacja domowa to odmiana kształcenia, w której rodzice przejmują od czynników społecznych całkowitą za edukację odpowiedzialność, stając się w obrębie rodzinnego domu „nauczycielami” dla własnych dzieci. To klasyczne wyobrażenie jest oczywiście modyfikowane przez realia. I tak, w edukacji domowej biorą niekiedy udział osoby spoza małej rodziny, np. wynajęci nauczyciele, dokonuje się ona także i w innych przestrzeniach poza domem: w muzeach, ośrodkach kultury, siedzibach młodzieżowych organizacji, klubów sportowych, w miejscach kultu religijnego, itp. Wbrew pozorom, właśnie dzięki takim bogatszym kontaktom z członkami własnej rodziny oraz wybranymi ludźmi spoza niej, w istotniejszym niż dla „szkolnych” dzieci stopniu zachodzi intensywna socjalizacja.
Według badań, dzieci uczące się w domu są dobrze, konstruktywnie „uspołecznione”. Są też dzięki indywidualnemu podejściu bardziej aktywne w swojej nauce, stając się w niej coraz bardziej autonomicznymi badaczami świata, czynnie w nim uczestniczącymi. Także i tu wyniki naukowych badań potwierdzają pozytywne efekty tej formy edukacji, niezależne od poziomu wykształcenia rodziców i dysponowania przez nich uprawnieniami nauczycielskimi, podobnie jak niezależne od stopnia zamożności rodziny. Kariery edukacyjne i życiowe „absolwentów” domowego kształcenia są zdecydowanie pozytywne.
© 2016-2024 Fundacja INSTYTUT EDUCATIO DOMESTICA. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Wszelkie materiały (treści, teksty, zdjęcia itp.) przedstawione w obrębie domeny: www.edukacja-domowa-instytut.pl. są objęte prawem autorskim
i podlegają ochronie na mocy „Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych” z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz.U.2021.1062).
Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody autora jest zabronione.
Strona zrobiona w kreatorze stron internetowych WebWave
Komentarz do projektu Ustawy "Prawo oświatowe"
UWAGI DO ZAPISÓW Art. 37. PROJEKTU USTAWY: PRAWO OŚWIATOWE
I.
Art. 37. 2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane przed rozpoczęciem roku szkolnego albo w trakcie roku szkolnego, jeżeli:
1) przedszkole, szkoła podstawowa lub szkoła ponadpodstawowa, do której dziecko zostało przyjęte, znajduje się na terenie województwa, w którym zamieszkuje dziecko;
W Art. 37. ust. 2. pkt 1) (Patrz: cytat powyżej) Autorzy projektu Ustawy proponują wprowadzenie ograniczenia zakresu wyboru przez rodziców szkoły, z którą ci rodzice chcą współpracować w zakresie realizacji tzw. edukacji domowej, tj. spełniania obowiązku edukacyjnego danego rodzaju odpowiednio poza szkołą lub przedszkolem, które to ograniczenie jest nieobecne w Art. 16. ust. 8 i nn. aktualnie obowiązującej „Ustawy o systemie oświaty”.
Zarzuty formalne względem w/w przepisu i towarzyszące im wnioski natury formalnej:
1. Według intencyjnych formuł, zawartych w dokumencie pt. Wykaz prac legislacyjnych Rady Ministrów, wprowadzane zmiany mają mieć charakter zmian wzmacniających i uzupełniających zmiany ustroju szkolnego (…), będąc też koniecznymi dostosowaniami (…) w zakresie form spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. (Patrz: https://bip.kprm.gov.pl/kpr/bip-rady-ministrow/prace-legislacyjne-rm-i/prace-legislacyjne-rady/wykaz-prac-legislacyjny/r8384931689,Projekt-ustawy-Prawo-oswiatowe.html).
Jednakże w dokumencie pt. Uzasadnienie (Patrz: http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12289958/12379204/12379205/dokument244690.pdf), w części pt. Potrzeba i cel wydania nowej ustawy, pkt 12.), całkowicie brak nie tylko niezbędnych, ale w ogóle jakichkolwiekuzasadnień dla rodzaju „wzmocnienia” (wzmocnień) i/lub „uzupełnienia” (uzupełnień), a szczególnie „konieczności dostosowań” wprowadzania kontestowanego niniejszym Art. 37. ust. 2. pkt 1)! Zamiast uzasadnienia w w/w punkcie 12. Uzasadnień powtórzono zaledwie – w parafrazie – treść przepisu (sic!).
W przekonaniu piszącego ten komentarz w społecznych realiach naszego kraju takie uzasadnienia (nawet pragmatycznej natury) zwyczajnie nie istnieją!
Wnoszę zatem niniejszym o podanie przez Autorów projektu Ustawy wszystkich prawnych i merytorycznych uzasadnień dla kwestionowanego tu przepisu!
2. Dodać też trzeba, iż w dokumencie pt. OSR (Ocena skutków regulacji – Patrz: http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12289958/12379204/12379205/dokument244691.pdf), towarzyszącym projektowi Ustawy, jego Autorzy, bez przywołania jakichkolwiek miar czy wyników badań, spekulują nad tym, iż wprowadzenie zmienionych przepisów dotyczących edukacji domowej może spowodować nieznaczne ograniczenia skali korzystania z edukacji domowej.
Wnoszę więc niniejszym o podanie przez Autorów OSR wszystkich merytorycznych podstaw dla kwestionowanych prognoz.
Moim, jako naukowego badacza edukacji domowej, zdaniem, skala ograniczenia ilości rodzin korzystających z edukacji domowej w wypadku przyjęcia inkryminowanego przepisu będzie znaczna.
Zarzuty prawno-merytoryczne względem w/w przepisu i towarzyszący mu wniosek:
1. Wprowadzenie inkryminowanego Art. 37. ust. 2. pkt 1) byłoby równoznaczne z odebraniem polskim obywatelom słusznie nabytego prawa do dobrowolnego wyboru szkoły, z jaką chcą podjąć współpracę w zakresie edukacji domowej. Odebranie takiego prawa, według Art. 3 ust. 3. Konstytucji RP oraz w świetle orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego musi być uzasadnione ważnym interesem społecznym. Takiego uzasadnienia brak!
2. Co więcej, wprowadzenie w/w przepisu byłoby aktem legalizacji systemowej dyskryminacji tej grupy obywateli naszego kraju, która jest zainteresowana korzystaniem z edukacji domowej, ponieważ inni rodzice dalej zachowywaliby prawo do swobodnego i nieograniczonego wyboru dla swych dzieci szkoły, z którą chcą współpracować na zasadach stacjonarnego do nich uczęszczania tychże dzieci, z dowolnej części naszego kraju. Sprzeciwiałby się ten przepis zatem konstytucyjnemu zakazowi dyskryminacji (Art. 3 Konstytucji RP).
3. Wprowadzenie w/w przepisu byłoby krzywdą (i dyskryminacją) dla mieszkańców licznych województw, gdzie nie działają szkoły dysponujące doświadczeniem współpracy z edukatorami domowymi. Byłaby to szczególnie biurokratyczna obstrukcja dla osób mieszkających w pobliżu granicy województwa, za którą to granicą mieszczą się konstruktywnie współpracujące z rodzinami edukacji domowej szkoły.
4. Wprowadzenie w/w przepisu byłoby dyskryminacją i odmową wolności religijnej, a zatem pogwałceniem Art. 53 Konstytucji RP., ponieważ dla wyznawców z małych wspólnot religijnych, dysponujących kilkoma zaledwie, a niekiedy nawet tylko jednym krajowym ośrodkiem duchowych spotkań, jednocześnie prowadzącym szkołę, współpraca z tą ostatnią stałaby się niemożliwa w sytuacji jej lokalizacji w innym, niż miejsce zamieszkania rodziny, województwie.
5. Wprowadzenie w/w przepisu byłoby szczególną dyskryminacją tych rodzin, w których bądź rodzice, bądź dzieci są osobami niepełnosprawnymi, a które korzystają na pełnej swobodzie wyboru szkoły, ponieważ dla współpracy z nimi niezbędne jest szczególne doświadczenie i specjalistyczne kompetencje, którymi szkoły rzadko dysponują.
Każda zatem z osobna, a szczególnie jeśli potraktować je kompleksowo, z w/w okoliczności powoduje konieczność zgłoszenia następującego wniosku:
Wnoszę niniejszym o całkowite usunięcie z projektu Ustawy przepisu Art. 37. ust. 2. pkt 1)
II.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane przed rozpoczęciem roku szkolnego albo w trakcie roku szkolnego, jeżeli:
2) do wniosku o wydanie zezwolenia dołączono:
a) opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej;
W Art. 37. ust. 2. pkt 2) a) (Patrz: cytat powyżej) Autorzy projektu Ustawy proponują wprowadzenie ograniczenia zakresu wyboru przez rodziców poradni, z opiniowania której rodzice ci chcą skorzystać w kontekście realizacji tzw. edukacji domowej, tj. spełniania obowiązku edukacyjnego danego rodzaju odpowiednio poza szkołą lub przedszkolem, które to ograniczenie jest nieobecne w Art. 16. ust. 8 i nn. aktualnie obowiązującej „Ustawy o systemie oświaty”.
Zarzuty formalne względem w/w przepisu i, towarzyszące im, wnioski natury formalnej:
1. Według intencyjnych formuł, zawartych w dokumencie pt. Wykaz prac legislacyjnych Rady Ministrów, (Patrz adres w części I) wprowadzane zmiany mają mieć charakter zmian wzmacniających i uzupełniających zmiany ustroju szkolnego (…), będąc też koniecznymi dostosowaniami (…) w zakresie form spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
Jednakże w dokumencie pt. Uzasadnienie (Patrz adres w części I), całkowicie brak nie tylko niezbędnych, ale w ogóle jakichkolwiek uzasadnień dla rodzaju „wzmocnienia” (wzmocnień) i/lub „uzupełnienia” (uzupełnień), a szczególnie „konieczności dostosowań” wprowadzania kontestowanego niniejszym Art. 37. ust. 2. pkt 2) a)!
Wnoszę zatem niniejszym o podanie przez Autorów projektu Ustawy wszystkich prawnych i merytorycznych uzasadnień dla kwestionowanego tu przepisu!
2. Dodać też trzeba, iż w dokumencie pt. OSR (Ocena skutków regulacji - Patrz adres w części I), towarzyszącym projektowi Ustawy, jego Autorzy, bez przywołania jakichkolwiek miar czy wyników badań, spekulują nad tym, iż wprowadzenie zmienionych przepisów dotyczących edukacji domowej może spowodować nieznaczne ograniczenia skali korzystania z edukacji domowej.
Wnoszę więc niniejszym o podanie przez Autorów OSR wszystkich podstaw dla kwestionowanych prognoz.
Moim, jako naukowego badacza edukacji domowej, zdaniem, skala ograniczenia ilości rodzin korzystających z edukacji domowej w wypadku przyjęcia inkryminowanego przepisu będzie znaczna, ponieważ publiczne poradnie w przeszłości często wykazywały niezdolność do adekwatnego wypełniania w/w zadania, uzurpując sobie niekiedy nawet prawo do decydowania o tym, czy dani rodzice winni mieć możliwość domowego edukowania swojego dziecka.
Zarzuty prawno-merytoryczne względem w/w przepisu:
Wyjaśnienia:
Zapis odbierający rodzicom edukacji domowej możliwość swobodnego wyboru poradni psychologiczno-pedagogicznej i przymuszający ich do korzystania z poradni publicznej ma charakter dyskryminacyjny. W sprawie tej zachodzi olbrzymie zamieszanie. Według obowiązującego jeszcze przepisu ustawy o systemie oświaty, o stosowne opinie rodzice edukacji domowej mogli ubiegać się w dowolnej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Mogła być to zatem poradnia publiczna, niepubliczna działająca na zasadach publicznej (i reglamentowana przez kuratora), wreszcie poradnia niepubliczna działająca legalnie, na zasadach prawa gospodarczego. W innych przepisach obowiązującej ustawy Ustawodawca wskazał (niekonsekwentnie), i w różnych odniesieniach, różne z tych trzech kategorii poradni, jednak bez podania stosownych uzasadnień. Brak było w tym demokratycznego ładu.
Wtórne, co do stopnia, zarzuty i wnioski:
1. Wprowadzenie inkryminowanego Art. 37. ust. 2. pkt 2) a) byłoby równoznaczne z odebraniem polskim rodzicom słusznie nabytego prawa do dobrowolnego wyboru poradni psychologiczno-pedagogicznej, z opiniowania której ci rodzice chcieliby skorzystać w kontekście realizacji tzw. edukacji domowej. Odebranie takiego prawa, według Art. 31. ust. 3. Konstytucji RP oraz w świetle orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego musi być uzasadnione ważnym interesem społecznym. Takiego uzasadnienia brak!
2. W/w przepis ma też charakter dyskryminacyjny, tak ogólnie – różnicując obywateli co do ich wolności wyboru niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, które miałyby opiniować dzieci tych obywateli – jak i specyficznie, w kategoriach gospodarczych, uniemożliwiając swobodę prowadzenia działalności gospodarczej (Art. 32. i 22. Konstytucji RP).
Wnoszę zatem niniejszym o usunięcie z projektu Ustawy przepisu Art. 37. ust. 2. pkt 2. a).
Prymarne, co do stopnia, zarzuty i wniosek:
Wyjaśnienia:
Przepis o konieczności przedkładania przez ewentualnych rodziców edukacji domowej, w ramach wymaganej ustawą dokumentacji do wniosku o zezwolenie na tę formę kształcenia, opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, został wprowadzony do ustawy o systemie oświaty dopiero w 2009 r.
Jest ów przepis sprzeczny z przepisem rozporządzenia MEN w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych z 2002 roku, gdzie najpierw w §2., następnie w §3., a po ostatniej regulacji w „zepchniętym” na pozycję 13. paragrafie tego rozporządzenia stanowi się o dobrowolności korzystania obywateli RP z opiniowania w poradniach psychologiczno-pedagogicznych!
Zarzuty i fundamentalny wniosek:
1. Wprowadzenie inkryminowanego Art. 37. ust. 2. pkt 2) a) byłoby równoznaczne z odebraniem polskim obywatelom słusznie nabytego prawa do dobrowolnego korzystania z usług/pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznych. Odebranie tego prawa, według Art. 3 ust. 3. Konstytucji RP oraz w świetle orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego musi być uzasadnione ważnym interesem społecznym. Takie uzasadnienie nie istnieje!
2. To słusznie nabyte prawo zostało pogwałcone przepisem ustawy z 2009 roku, w której edukatorów domowych zmuszono do poddawania swych dzieci badaniom w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Jest oczywistym, że rodzic dostrzegający u swego dziecka jakieś problemy (np. ze słuchem, wzrokiem, dysleksję) sam zwróci się do poradni o opinię w tej sprawie, by pomóc takiemu dziecku w zaliczaniu egzaminów klasyfikacyjnych (i tak jedyne możliwe do uzyskania wsparcie to wydłużenie czasu zdawania tych egzaminów). Przymuszanie osób należących do tej, jedynej grupy społecznej do badań w poradni psychologiczno-pedagogicznej to ewidentna i arogancka dyskryminacja!
Wnoszę zatem niniejszym o całkowite usunięcie z projektu Ustawy przepisu Art. 37. ust. 2. pkt 2) a) i każdego innego przepisu wymuszającego na obywatelach, zainteresowanych edukacją domową, konieczność korzystania z opiniowania poradni psychologiczno-pedagogicznych.
Więcej informacji:
Dzięki Tobie możemy się rozwijać:
"Jest to kolejne i rozszerzone wznowienie publikacji profesora Marka Budajczaka, zajmującego się nie tylko praktyką edukacji domowej, ale również prowadzącego rzetelne badania naukowe na temat tej formy kształcenia. Ich wynikiem jest właśnie wspomniana książka, powstała na podstawie obszernej anglojęzycznej literatury przedmiotu, analizy prawa oświatowego kilku państw, jak i licznych kontaktów z rodzinami ED mieszkającymi w Polsce, jak również za granicą. Książka ta wprowadziła także i właścicielkę Wydawnictwa Iosephicum w cudowny świat edukacji domowej, powinna więc rozwiać wiele wątpliwości dotyczących tej sprawy. Myślę, że i dzisiaj będzie dobrze służyła wielu rodzinom."
Marek Budajczak
Edukacja domowa ... po latach
Możliwość wsparcia działań Instytutu Educatio Domestica: 73 8682 0004 0031 0066 2000 0010
Instytut Educatio Domestica